UNESCO'nun ödüllendirdiği Alevi- Bektaşi dedesi
UNESCO, Alevi- Bektaşi dünyasının çok önemli isimlerinden Dertli Divani mahlaslı Veli Aykut’u, “Yaşayan İnsan Hazinesi” seçti.
Birleşmiş Milletler’in kültür kuruluşu UNESCO, Alevi- Bektaşi dünyasının çok önemli isimlerinden Dertli Divani mahlaslı Veli Aykut’u, “Yaşayan İnsan Hazinesi” seçti.
Dertli Divani’nin bu ödülü almasının gerekçesi, Alevi- Bektaşilerin cem ibadetinde 12 hizmetten biri olan zakirliği sürdürmesi olarak açıklandı. Ünlü sanatçılardan Neşet Ertaş da abdallık geleneğini temsildeki başarısı nedeniyle aynı kategoride ödül aldı.
Dertli Divani’ye ödülü 26 Kasım 2010 saat 18:30’da Lütfi Kırdar Salonu’nda düzenlenen törenle verildi.
UNESCO’nun ödülüyle ilgili değerlendirme yapan Dertli Divani, zakirliğin Alevi- Bektaşi inancında cemde yapılan 12 hizmetten biri olduğunu, zakirin deyiş, düvaz-ı imam, tevhid, miraçlama ve semahı bağlamasıyla seslendirdiğini, zakirliğin Alevi- Bektaşi inancının kuşaklar boyunca devamında kilit rol oynadığını söyledi. Ödülün, Alevi- Bektaşi ibadet anlayışının resmi makamlar tarafından kabulü anlamına da geldiğini ifade eden Dertli Divani, “Ben bu ödülü 1990 yılında Hakk’a yürüyen ustam ve babam Aşık Büryani Baba ile Şanlıurfa, Gaziantep ve Adıyaman yöresindeki muhabbet ortamlarında Alevi- Bektaşi değerlerini almamı sağlayan canlar ve yüzyıllar öncesinden bugüne bu değerleri taşıyan zakirler ve ulu ozanlar adına alıyorum” dedi.
Kültür Bakanlığı Bilgi Sayfası
Ödül Töreninden
https://www.youtube.com/watch?v=oicpBYdGJhg
Dertli Divani kimdir?
Dertli Divani, 1962 yılında Şanlıurfa’nın Kısas köyünde doğdu. Babası, asıl adı Hamdullah olan Aşık Büryani’dir.Küçük yaşlarda bağlama çalmayı öğrenen, şiir yazan ve cemlerde bulunan Dertli Divani, hem kendi şiirlerini hem de babası ya da başka aşıkların şiirlerini besteliyor. Mahlasını oluşturan Dertli bölümünü 1978 yılında Emrullah Efendi, birkaç ay sonra evlerini ziyaret eden Bektaş Efendi ise Divani bölümünü verdi. Dertli Divani’nin pek çok eseri, değişik sanatçılar tarafından da seslendirildi. Divani’nin eserlerini, Arif Sağ, Zülfü Livaneli, Belkıs Akkale, Musa Eroğlu, İlyas Salman, Sabahat Akkiraz, Güler Duman, Gülcihan Koç, Deste Günaydın, Erdal Erzincan, Tolga Sağ, İlkay Akkaya, Yavuz Bingöl, Selda Bağcan, Kıvırcık Ali gibi birçok sanatçı yorumladı. ”Serçeşme”, “Diktiğimiz fidanlar”, “Kısas semahı”, “Nurhak semahı”, “Turnalar semahı”, “düvaz-ı imam”, “bilesin”, “altım üstüm kaç kuruşluk” gibi eserleri, en fazla bilinen ve yorumlanan eserlerinden sadece birkaçıdır. Dertli Divani ayrıca 5 üniversitede bitirme tezine konu oldu.
Albümleri
Divani’nin 5 solo albümü bulunuyor. Ayrıca 12 karışık albümde okudu. 1989 yılında “Divane Gönül”ü (Arif Sağ’ın bağlaması eşliğinde ilk albüm), 1992’de “Diktiğimiz Fidanlar”, 1996’da “Düvaz-ı imam”, 2000 yılında “Serçeşme”, 2005 yılında da “Hasbıhal” adlı albümleri, dinleyici ile buluşturdu. Divani'nin programları pek çok yerel ve ulusal televizyonda yayınlanıyor.
Sadece ozan değil aynı zamanda dede
Dertli Divani, sadece Türkiye’de değil, dünyanın pek çok yerinde Alevi- Bektaşilerin görmek, bilgi ve görgüsünden, insan-ı kamilliğinden nasiplenmek istediği bir isim. Ozanlık geleneğini sürdürüyor, zakirlik yapıyor ama onun en önemli özelliklerinden biri ikrar ve görgü cemlerini de yürütüyor olması... 1989 yılından beri Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesinde, 2000 yılından bu yana Konya- Beyşehir Şamlar köyünde, 2005’den beri Almanya ve Hollanda’da, 2007’den bu yana da Antalya Merkez Abdal Musa Derneği’nde Alevi- Bektaşi canlarının ikrar ve görgü cemlerini her yıl kesintisiz yürütüyor. Bugün, dünyanın neresinde olursa olsun Hacıbektaş Veli postnişini Veliyettin Hürrem Ulusoy’u temsilen her türlü cemi yürüten Dertli Divani, ırk, dil, din, renk, cinsiyet, mezhep ve düşünce ayrımı gözetmeksizin Alevi- Bektaşi dünyasını deyişleriyle coşturuyor.
TRT, belgeseli çekti
TRT, 2004 yılında “Hacıbektaş Veli ve Cem Töreni” adlı bir belgesel hazırlayarak yayınladı. Belgesel, İngilizceye de çevrildi. Dertli Divani’nin yürüttüğü bu orijinal ikrar ve görgü cem töreni belgeseli, çok izlenen bir çalışma oldu ve defalarca TRT’de ekranlara geldi.
Yaşayan İnsan Hazineleri nedir?
Somut olmayan kültürel mirası koruma çerçevesinde verilen “Yaşayan İnsan Hazineleri” ödülünü, sanatını usta-çırak ilişkisi ile öğrenen, bilgi ve becerisini uygulamada üstün, konusunda ender bulunan bilgilere sahip olan, kendisini yaptığı işe adayan, bilgi ve becerilerini çırağa aktarma becerisi olan kişiler alıyor.
Gazeteci/Yazar Kelime ATA
